Türkiye’nin insansız hava araçları seyahati askeri muhtaçlıklar kapsamında başlamış ve gelişmiş olsa da bugün gelinen noktada bölüm sivil kullanımlara yönelik de önemli çalışmalara imza atıyor…
TRT Haber’den Sertaç Aksan’ın haberine nazaran Arı Savunma ve Havacılık da insansız hava araçları konusunda işin hem askeri hem de sivil tarafında uzunluk gösteren firmalardan biri. Sabit kanatlı ve döner kanatlı platformların üretilmesi, yerli/milli imkanlarla yararlı yük entegre edilmesi üzere çeşitli projeleri muvaffakiyetle hayata geçiren şirketin sivil kullanım için de farklı platformları mevcut.
Elektrik şirketlerinin ‘can dostu’
Şirketin Kurucusu ve Üst Yöneticisi Dursun Özeroğlu, askeri muhtaçlıklar için ürettikleri platformların yanı sıra bilhassa elektrik şirketlerinin talepleri doğrultusunda geliştirdikleri insansız hava aracına son periyotlarda önemli talep olduğundan bahsediyor.
Söz konusu platformun elektrik çizgilerinde müşahede, bakım ve ön denetim üzere misyonlar üstlendiğine değinen Özeroğlu, bu vazife için ürettikleri insansız hava aracında gündüz görüşünün yanı sıra termal kamera da bulunduğunu söylüyor.
Platformun yararlı yük olarak 10 litre solüsyon taşıdığını anlatan Özeroğlu, “Bu platform sayesinde güç çizgileri arıza oluşmadan evvel rahatlıkla havadan gözlemleniyor. İzolatörlerinden tutun da korozyon olup olmadığına kadar ayrıntılıca bakabiliyoruz. Kar yağışından evvel sınırlara ve izolatörlere solüsyon püskürterek 48 saat boyunca buzlanma ve buz yükünden ötürü sınırlarda kopma oluşmasını engelleyebiliyoruz” bilgisini paylaşıyor.
Solüsyonu İHA ile tellere püskürtüyorlar
Dursun Özeroğlu, elektrik işinde en değerli ayrıntılardan birinin ‘arz devamlılığı’ olduğuna dikkati çekiyor ve dalda ‘enerjinin kesintisizliği’ unsurunun son derece kıymetli olduğunu tabir ediyor.
Hayata geçirdikleri proje sayesinde, kış periyodu öncesi yapılan mecburî bakımlarda gerektiği takdirde İHA ile gözetlemenin de ötesine geçip güç nakil sınırlarına gerekli solüsyonları havadan enjekte ettiklerini de paylaşıyor.
Maliyetten de vakitten da önemli tasarruf ediliyor
Enerji nakil işlerinde çalışanın son derece riskli bir işte çalıştığı biliniyor. Yalnızca bu da değil… Bu cins işlerde sınırların bakım/onarım süreçleri çok vakit alabilen ve birebir vakitte önemli maliyetleri olabilen bir sistem. Özeroğlu’na nazaran ürettikleri insansız hava aracı ile hem maliyetten hem de vakitten çok önemli tasarruf edilebiliyor:
“Genelde bu işler insan eliyle yapılıyor. Güç kesiliyor, çalışanlar ilgili yerleri denetim ediyor, gerektiğinde müdahalede bulunuyor… Tüm bunlar hem önemli bir vakit alıyor hem de maliyetli oluyor.
Biz bunu drone ile yaptığımızda insan faktörü tekrar oluyor lakin çok az… Gözlemlediğimiz, tespitte bulunduğumuz noktalara insan gönderilmesi hususu var. Onun dışında çok geniş alanları İHA ile denetim ettiğimizden epey faal maliyetli bir sistem oluyor.
Özellikle dikkat çekmek istediğimiz bir öbür konu ise elektrik kesintileri… Bakım yapılacak hatta elektrik kesiliyor. Genelde öbür bir koldan burası besleniyor fakat bölgede tek sınır varsa mecburen denetim ve bakım/onarım işleri bitene kadar elektrikler kesiliyor.
Hastaneler başta olmak üzere daima güç muhtaçlığı olan yerler için kesinti önemli sonuçlar doğurabiliyor. Biz İHA ile havadan bu süreçleri takip ederken rastgele bir kesintiye de gerek kalmıyor.
Bizim sistemimiz halihazırda Sakarya Elektrik Dağıtım A.Ş. kapsamında olan Sakarya, Bolu, Düzce, Kocaeli, Gebze’de kullanılıyor… Türkiye’de kimi noktalarda helikopterlerle bu işin yapıldığını biliyoruz. Lakin bunlar önemli maliyetler demek. Ülkemizde, böylesine güçlü bir sürecin İHA’lar ile tamamlanabiliyor olması nitekim çok kıymetli. Gelecek yıllarda sistemin ülkemizin pek çok bölgesinde kullanılacağına inanıyoruz.”
